ربؤرت قه‌یرانی دارای وئابووری]

قه‌یرانی دارای وئابووری]
چونكه‌قه‌یرانی دارای واتادروست بونی په‌شێوی وناله‌باری له‌بازاری دارای ونه‌توانینی ئاراسته‌كردنی سه‌رمایه‌وپاره‌كان بۆبواره‌كانی و
هه‌له‌كانی وه‌به‌رهێنان به‌شێوه‌یه‌كی گونجاولێهاتوی سه‌ره‌رای جیاوازی هۆكاروكاریگه‌ری قه‌یرانه‌دارایه‌كان له‌ ووڵاتێكه‌وه‌بۆووڵاتێكی تروه‌له‌یه‌ك
ووڵاتشداله‌كاتێكه‌وه‌بۆ� �اتێكی تر.به‌ڵام به‌شێوه‌یه‌كی گشتی ئه‌م نیشانانه‌ی
هه‌یه‌......
1ـ داكشانه‌وه‌وكه‌مبونه‌وه ‌وهێواش بونه‌وه‌ی رێژه‌ی گه‌شه‌ی ئابووری .
2ـ زیادبونی مه‌ترسی وه‌به‌رهێنان وپیاوانی كار.
3ـ بڵاوبونه‌وه‌ی زانیاری ناته‌واووه‌نادروست كه‌ده‌بێته‌هۆی بریاردانی نادروست له‌لایه‌ن قه‌رزارو قه‌رزده‌رو وه‌به‌رهێنه‌كان و زیادبوونی بری زینه‌كان .
4ـ نادروستی له‌به‌های راسته‌قینه‌ی دراو وه‌پێكدادانی ده‌ره‌كی وزۆری
گۆرانكاریه‌كان.
5ـ رۆشتنی سه‌رمایه‌ی ناوخۆبۆده‌ره‌وه‌ وه‌هه‌ره‌سهێنانی بانكه‌كان وخراپبونی بارودۆخی قه‌رزدان وقه‌رزوه‌رگرتن.
مه‌رج نیه‌هه‌مووئه‌م نیشانانه‌له‌یه‌ك كات یان له‌یه‌ك قه‌یران روبدات به‌ڵكو
زۆرینه‌ی ئه‌مانه‌روده‌دات .
وه‌هۆكاری دروست بوونی قه‌یرانه‌كانیش به‌گشتی :
1ـ له‌یه‌ك نه‌چونی زانیاریه‌كان هه‌ندێك زانیاری زۆری هه‌یه‌له‌هه‌ندێكی تر
ئه‌ویش ده‌بێته‌هۆی پێشبینی نه‌كردنی دروست بۆمه‌ترسیه‌كانی داهاتوو.
2ـ بارگۆرانی ئابووری هه‌مۆكی ئه‌ویش به‌هۆی په‌یوه‌ست بوونی بانكه‌كان
به‌نرخی شمه‌كی بازارله‌دانانی نرخی سوه‌كانیان.
3ـ فراوانبونی له‌قه‌رزكركردن.
4ـ دانانی كۆسپ وبه‌ربه‌ست له‌سه‌رقه‌رزه‌كان له‌لایه‌ن حكومه‌ته‌وه‌.
ئه‌م قه‌یرانه‌داراییه‌ [2008]كاریگه‌ری هه‌یه‌له‌سه‌رسیسته‌می نه‌ختینه‌ی
جیهانی وه‌له‌سه‌رهه‌مووچالاكیه ‌نه‌ختینه‌یه‌كانی تر.
وه‌دوای جونگی جیهانی یه‌كه‌م زۆرینه‌ی ووڵاتانی جیهان ده‌ستیان هه‌ڵگرت
له‌سیسته‌می نه‌ختینه‌ی ئه‌وكاته‌[سیسته‌می زێڕ]به‌ڵام دوای جه‌نگی دووه‌می جیهانی هه‌ستان به‌دانانی سیسته‌مێكی نه‌ختینه‌ی نێوده‌وڵه‌تی كه‌ئه‌ركی رێخستنی په‌یوه‌ندیه‌ نه‌ختینه‌ییه‌كان وبه‌دیهێنانی سه‌قامگیری
نه‌ختینه‌ی وهاوتاكردن وگونجاندنی له‌گه‌ڵ چالاكیه‌ئابوریه‌كان له‌نێوان
ووڵاتانی جیهان .قه‌یرانی دارای جیهانی له‌ئه‌مریكاسه‌ریهه‌ڵدال ه‌ساڵی 2007به‌پێی [هه‌ندێك له‌ئابووری ناسه‌كان]كه‌بوه‌هۆی هه‌ره‌سهێنانی زۆر
له‌بانك ودامه‌زراوه‌داراییه‌كان كه‌ مێژوویه‌كی گه‌وره‌یان هه‌بووه‌له‌سه‌ركه‌وتن
وه‌قه‌یرانه‌كه‌ده‌ستی پێكردبه‌هۆی به‌رزبونه‌وه‌یه‌كی راده‌به‌ده‌روله‌نرخی خانوبه‌ره‌ به‌ شێوه‌یه‌ك كه‌ناگونجاله‌گه‌ڵ خواست وخستنه‌روی راسته‌قینه‌ی خانوبه‌ره‌ .ئه‌ویش به‌هۆی ئاسانی قه‌رزكردن وقه‌رزوه‌رگرتن دوای ئه‌وه‌ی
قه‌رزكه‌ره‌كان توانای دانه‌وه‌ی قه‌رزه‌كانیان نه‌بوووه‌ دووباره‌ خانوه‌كان و
خانوبه‌ره‌كان گه‌رانه‌وه‌ بۆبانكه‌كان وه‌بانكه‌كان نه‌یانتوانی ئه‌وخانوانه‌
بفرۆشنه‌وه‌ به‌هۆی به‌رزی نرخه‌كانی وه‌كه‌مبونه‌وه‌ی هێزی شت كرینی
كریاره‌كان بۆخانوبه‌ره‌ هۆكارێكی تربوو .وه‌ئه‌مه‌ش بوه‌هۆی داكشانه‌وه‌
به‌درێژای [2008]وه‌دابه‌زینی نرخی پشك وقه‌واڵه‌ودروست بونی بار
گۆرانی له‌بازاری كاغه‌زی دارایی. وه‌هه‌ندێكی ترپێناسه‌ی قه‌یران
[الازمه‌المالیه‌]ده‌كه‌ن به‌دابه‌زینی له‌ناكاوی نرخی جۆرێك له‌جۆره‌كانی
[اصول]وه‌نوسینگه‌ی كاری نێوده‌وڵه‌تی رێژه‌ی بێكاری له‌جیهان [20]
ملیۆن كه‌س بێكاركه‌وتون له‌[2009].وه‌هه‌ندێك له‌ئابوری ناسه‌كان
ده‌رباره‌ی قه‌یرانه‌كه‌ده‌ڵێن سیسته‌می ئابووری سه‌رمایه‌داری هه‌ندێك چه‌مك وبنه‌مای هه‌یه‌كه‌هۆكاری قه‌یرانه‌كه‌ن.
ووڵاتانی كیشوه‌ری ئاسیا زۆركاریگه‌رن به‌وقه‌یرانه‌ی كه‌رویداوه‌ ئه‌ویش به‌
هاتنه‌خواره‌وه‌ی موشره‌كانی بازاری دارای یابان كه‌له‌ماوه‌ی [25]ساڵ
له‌مه‌وپێش وه‌پێشبینی دابه‌زینی یان كه‌مبونه‌وه‌ی گه‌شه‌ی ئابووری ووڵاتی
چین كه‌متر له‌[10%]وه‌به‌پێی راپۆرتی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كا� � گه‌شه‌ی
ئابووری [2,5%]داده‌به‌زێت بۆ[1%]له‌سه‌رئاستی جیهانی له‌كاتێك
گه‌شه‌ی ئابووری جیهان له‌نێوان ساڵانی [2004-2007]له‌نێوان
[3,5%-4%]بوو.ئه‌وقه‌یرانه‌ كاریگه‌ری هه‌یه‌له‌سه‌رووڵاتانی تازه‌پێگه‌یشتو
به‌ڵام به‌ئاستی جیاوازجیاوازبه‌هۆی [كرانه‌وه‌ی بازرگانی وقه‌باره‌ی قه‌رزاری وراده‌ی جۆراوجۆری ئابوریه‌كه‌یان ورامیاری نرخی گۆرینه‌وه‌ی
دراو]وه‌ ووڵاتانی نه‌وتی و[غیرنه‌وتی]كاریگه‌رن.
(backward countries)ووڵاتی دواكه‌وتوو(الدول المتاخره‌)-1
جیاوازی ده‌كات له‌نێوان ووڵاتانی پێشكه‌وتوو یان به‌رامبه‌رووڵاتانی
پێشكه‌وتوو به‌كاردێت .
2-ووڵاتی كه‌م پێسكه‌ وتوو[الدول الاقل تقدما]
the less developed countries
ئه‌م چه‌مكه‌ به‌رامبه‌رووڵاتانی زۆرپێشكه‌وت وبه‌كاردێت وه‌لێره‌دارێژه‌ی
دواكه‌وتوو پێشكه‌وتووی ووڵاته‌كه‌دیاری ده‌كات .
الدول التامیه‌Develupin countries:3-ووڵاتی تازه‌پێگه‌یشتوو
به‌رامبه‌رووڵاتانی (poor countries-الدول الفقیره‌)4-ووڵاتی هه‌ژار
ده‌وڵه‌مه‌ندبه‌كاردێت .ئه‌مه‌ش جه‌خت ده‌كاته‌وه‌ سه‌رلایه‌نی مادیوئابووری
نه‌ك كه‌لتوری كۆمه‌ڵایه‌تی .
ئه‌م چه‌مكه‌لایه‌نی رامیاری(the third world)5-ووڵاتانی جیهانی سێ‌
وسیاسیه‌كه‌ی باڵاتره‌له‌لایه‌ن ئابوریه‌كه‌ی ئه‌ویش ئه‌و ووڵاتانه‌ده‌گرێته‌وه‌
له‌پله‌ی سێ‌ دین.به‌پێی ئاماری نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كا� � ژماره‌ی ووڵاتانی
(نامی)(159)ووڵاته‌وه‌ئه‌م ووڵاتانه‌ش ده‌كه‌ونه‌كیشوه‌ری ئه‌فریقاوئاسیاو
ئه‌مریكای لاتینی وه‌ئه‌م ووڵاتانه‌ی دابه‌شكردووه‌بۆچواركۆمه� �ڵه‌ئه‌ویش:
1-الدولالتامیه‌ الحدیپه‌ بالتچیخ(11)ووڵات.
2-الدول التامیه‌ الخنیه‌(دولمنچمه‌ الاوبیك (13)ووڵات.
3-الدول التامیه‌ متوسگه‌ الدخل (72)ووڵات.
4-الدول التامیه‌ منخفڤه‌الدخل (63)ووڵات.
[ سه‌رچاوه‌]
1-د.مدحت قریشی –التنمیه‌الاقتصادیه‌-الداراعی –عمان-2007.
الگبعه‌الاولی.
2-د.أكرم حدادومشهورهژلول-النقودوالمصارف (مدخل تحلیلی ونڤری)الگبعه‌ الاولی –داروائل للنشر –الاردن-2005.
3-محمدمجدی محمدابوالیزیدكباره‌-الازمه‌المالیه‌الحالمیه� �واپرهاعلی
خگگ المتدری المستقبله‌بنها-2009.
4-د.عبدالنبی اسماعیل الگوخی –اسباب الازمه‌المالیه‌الحالیه‌,
المواقع الالكپرونی:
www.talmcehat.com
5-عبدالقادرمحمدمصتفی –خصائص العامه‌للعالم النامیه‌ ,للواقع
الكترونی
http://ift.tt/1Gg8Gqx
6-محمدومحمدعپمان –اپارالازمه‌المالیه‌علی الدول الفقیره‌,الموقع
الالكترونی:
www.qashares.net
7-المرصدالحزبی للتخگیگ-اسبابالازمه‌الما لیه‌والنهاژج المفسره‌لها
,الموقع الكترونی:
www.arab\api-org.

by rawezh sdeiq via یانەی کوردکلیك
شكرا لك ولمرورك